Ale zaskoczę Cię drogi czytelniku, Twój mózg zmienia się cały czas, przez całe życie.
Dzisiaj dalej zgłębiamy biochemię naszego mózgu i układu nerwowego pod wpływem reakcji "walcz lub uciekaj".
UWAGA! Aby Cię uspokoić, pragnę zaznaczyć, że w Twoim mózgu nie zachodzą trwałe, nieodwracalne zmiany / uszkodzenia. Chodzi o to, że pod wpływem różnych czynników, Twój mózg tymczasowo pracuje w inny sposób. Można powiedzieć, że to jest decyzja mózgu, który adaptuje się do środowiska. A tym środowiskiem jest środowisko strachu i zagrożenia. Mózg jest neuropatyczny i zmienia się cały czas. Więc wszystkie zmiany jakie zaszły w nim pod wpływem stresu, można cofnąć i zmienić.
Oprócz kortyzolu inne czynniki przyczyniają się do hiperstymulacji i jej objawów. Na przykład, przewlekły stres zmienia funkcjonowanie mózgu.
Badania wykazały, że chronicznie podwyższony poziom kortyzolu zmienia funkcjonowanie mózgu na sześć znaczących sposobów.
1. Nadprodukcja neuronów w ciele migdałowatym i wzrost aktywności elektrycznej tych neuronów.
Badania wykazały, że przewlekły stres może powodować zarówno wzrost produkcji neuronów w ciele migdałowatym, jak i aktywność elektryczną tych neuronów.
Te wzrosty mogą spowodować, że ciało migdałowate stanie się nadmiernie aktywne i zdominuje funkcje mózgu.
Ta zmiana jest jednym z powodów, dla których nasze myśli mogą przybrać bardziej złowieszczy ton, gdy ciało staje się nadmiernie pobudzone, ponieważ ciało migdałowate jest uważane za „ośrodek strachu” - w mózgu odpowiedzialny za obserwację, wykrywanie i reagowanie na niebezpieczeństwo.
Jest to również jeden z powodów, dla których możemy być bardziej reaktywni emocjonalnie, gdy ciało jest nadmiernie stymulowane, ponieważ ciało migdałowate jest również odpowiedzialne za przetwarzanie emocjonalne – zwłaszcza emocje związane z niebezpieczeństwem i strachem.
2. Zmniejszony rozwój neuronów w hipokampie.
Hipokamp to obszar mózgu odpowiedzialny przede wszystkim za uczenie się, pamięć i przetwarzanie emocjonalne. Zmniejszenie rozwoju neuronów hipokampa może tłumić jego funkcję.
To tłumienie jest głównym powodem, dla którego nasza pamięć krótkotrwała może ulec pogorszeniu, dlaczego mamy trudności z konsolidacją nowych informacji i dlaczego nasze emocje mogą ulec pogorszeniu, gdy ciało jest przewlekle zestresowane (hiperstymulowane).
3. Zablokowane połączenia z korą mózgową.
Badania wykazały również, że przewlekły stres (hiperstymulacja) hamuje połączenia z korą mózgową – obszarami mózgu odpowiedzialnymi za racjonalizację.
Ta zmiana może spowodować stłumienie kory, która obejmuje korę przedczołową (często określaną jako „hamulec lękowy”).
Kora przedczołowa jest często określana jako „hamulec lękowy”, ponieważ poprzez racjonalizację możemy blokować sygnały strachu przed wyzwalaniem ciała migdałowatego.
Na przykład, jeśli rozumujemy, że nie musimy się bać, ponieważ zmieniliśmy którykolwiek z trzech warunków strachu, to rozumowanie powstrzyma alarmowanie ciała migdałowatego przez wiadomość o strachu.
W konsekwencji tłumienie kory mózgowej może upośledzać naszą zdolność rozumowania, zmniejszając naszą zdolność do „powstrzymywania” komunikatów o strachu.
Co więcej, badania wykazały, że przewlekły stres może powodować zwiększone połączenie między hipokampem a ciałem migdałowatym oraz zmniejszone połączenie z korą mózgową.
Ta zmiana może stworzyć predyspozycje do bycia w ciągłym stanie pobudzenia: zwiększona reaktywność strachu przy zmniejszonej zdolności do wyłączenia reakcji strachu z powodu tłumienia „hamulca lękowego”.
Ta zmiana może również osłabić naszą zdolność do skupiania uwagi na zewnątrz i z dala od myśli skupionych wewnętrznie, takich jak zmartwienie, myślenie pełne obaw i przeżuwanie.
O myśleniu skupionym na sobie i OCD będzie jeszcze wpis.
4. Zmniejszenie istoty szarej i zwiększenie istoty białej.
Badania wykazały, że przewlekły stres może powodować zmniejszenie istoty szarej mózgu i wzrost istoty białej.
Istota szara jest odpowiedzialna za wyższe funkcje wykonawcze mózgu, takie jak myślenie, przetwarzanie danych, podejmowanie decyzji i samokontrola.
Istota biała jest odpowiedzialna za tworzenie sieci komunikacyjnej między regionami mózgu i szybkość, z jaką ta komunikacja zachodzi.
Zmniejszenie ilości istoty szarej i zwiększenie ilości istoty białej może zmniejszyć naszą zdolność do wykonywania funkcji wykonawczych (takich jak racjonalizowanie, które pomaga nam opanować strach), a jednocześnie może zwiększyć naszą świadomość, wrażliwość i reaktywność na niebezpieczeństwo.
Ta zmiana w istocie szarej i białej jest jednym z powodów, dla których może się wydawać, że nasze lęki są silniejsze i pozornie poza naszą kontrolą.
5. Stłumiona zdolność do odczuwania przyjemności/nagrody.
Naukowcy odkryli, że „obwód nagrody” w mózgu – odpowiedzialny za uczucie przyjemności i nagrody – wykorzystuje podobne obszary mózgu jak „obwód kary” – odpowiedzialny za reakcje na strach i stres, takie jak ciało migdałowate, kora przedczołowa, i wzgórze.
Obszary te są ze sobą połączone i unerwiają podwzgórze, informując je o przyjemności. Dokładniej, boczne i brzuszno-przyśrodkowe jądra podwzgórza są szczególnie zaangażowane w ten obwód nagrody.
Naukowcy odkryli również, że stymulacja obwodu kary hamuje obwód nagrody. To hamowanie oznacza, że poczucie zagłady / przygnębienia i pilności wzrasta, gdy ciało jest hiperstymulowane, a zdolność do odczuwania przyjemności, nagrody, zadowolenia i spokoju jest zmniejszona.
6. Zredukowany GABA i zwiększony glutaminian
Badania wykazały również, że przewlekły stres (hiperstymulacja) zmniejsza GABA, neuroprzekaźnik odpowiedzialny głównie za uspokojenie organizmu, i zwiększa poziom glutaminianu, neuroprzekaźnika odpowiedzialnego głównie za pobudzenie.
Wraz ze wzrostem glutaminianu wzrasta poziom ogólnej stymulacji organizmu. Wraz ze spadkiem GABA mamy mniejszą zdolność do uspokojenia się.
Wraz ze wzrostem stopnia i długości stresu wzrasta glutaminian, a maleje GABA.
Ponadto GABA jest neuroprzekaźnikiem odpowiedzialnym przede wszystkim za buforowanie stresu. Wraz ze spadkiem jego ogólnego poziomu zmniejsza się nasza zdolność radzenia sobie ze stresem.
W oparciu o powyższe sześć zmian ta kombinacja czynników może skutkować:
Zwiększone poczucie zagrożenia, zagłady i przeczucia.
Zmniejszona zdolność odczuwania przyjemności/nagrody/pokoju.
Zmniejszona zdolność uczenia się i zapamiętywania nowych informacji.
Myśli, które wydają się być skupione wyłącznie na niebezpieczeństwie/zagrożeniu/strachu.
Emocje, które mogą wydawać się skupione na niebezpieczeństwie.
Emocje, które mogą wydawać się nieobliczalne i niemożliwe do opanowania.
Emocje, które mogą wydawać się stępione lub „niewłaściwe”.
Emocje, które bardziej skupiają się na niepokoju niż na spokoju i zadowoleniu.
Zmniejszona zdolność do powstrzymywania naszych lęków, reakcji na stres i emocji.
Zmniejszona zdolność do jasnego i logicznego myślenia.
Reaktywność odpowiedzi na stres, która wydaje się utknąć w pozycji „włączonej”.
Znacznie mniejsza zdolność do uspokojenia się i wyłączenia reakcji stresowych.
Znacznie mniejsza zdolność do samouspokojenia.
Zmiany w funkcjonowaniu mózgu mogą siać w nas spustoszenie i sprawić, że wydaje się, że jesteśmy bezradni w powstrzymywaniu niepokoju, gdy już się pojawi.
Aby końcówka nie zabrzmiała tak pesymistycznie - wszystko można odkręcić.
Tak, uprzedzam pytania - w 100%. Będzie jak dawniej. Ba, nawet lepiej.