Dzisiaj o naturze lęku / bólu / objawu
Fakt 1: Ból / Lęk / Objaw = niebezpieczeństwo
Weźmy za przykład ból. Zapewne wielu z Was w zaburzeniu lękowym zmaga się z różnymi bólami ciała czy kręgosłupa. Wyobraź sobie, że biegniesz. Słuchasz muzyki, cieszysz się poranną bryzą i zastanawiasz się nad tajemnicami natury. Nagle potykasz się o sznurówkę, niezgrabnie stawiasz lewą stopę i czujesz ostre ukłucie. Skręciłeś kostkę. Sfrustrowany kuśtykasz do domu, zastanawiając się, jak poważny będzie obrzęk
Choć wydaje się to okropne, ból ma nam pomóc. To sposób, w jaki twój mózg mówi: „Ryzykujesz uszkodzeniem ciała, uprzejmie wycofaj się, dopóki się nie wyleczymy”.
Bez bólu nie miałbyś pojęcia, że skręciłeś kostkę, biegałbyś dalej i doznałbyś jeszcze gorszej kontuzji.
Mówiąc prościej, ból jest sposobem, w jaki nasz mózg krzyczy: NIEBEZPIECZEŃSTWO!
Fakt 2: Nasze mózgi nie są doskonałe
W całej historii ludzkości nasze mózgi rozwinęły zdolność do osiągania niezwykłych wyczynów. Odkryliśmy tajemnice DNA, odkryliśmy granice wszechświata czy tworzymy sztuczną inteligencję prawdopodobnie mądrzejszą od nas samych ale nasze mózgi nie są doskonałe
W rzeczywistości czasami nasz mózg może się pogubić.
W ciągu milionów lat ewolucji wytworzyliśmy różne sygnały ostrzegające nas przed niebezpieczeństwem. Ból ostrzega nas przed spowodowaniem dodatkowego uszkodzenia ciała, zmęczenie daje nam znać, że potrzebujemy odpoczynku, głód ostrzega nas, że musimy uzupełnić zapasy żywności. I zwykle te sygnały działają dobrze.
Kiedy odczuwasz ból, odpoczywasz, aby mógł się zagoić. Kiedy jesteś zmęczony, ucinasz sobie drzemkę, aby móc się zregenerować. Kiedy jesteś głodny, masz kanapkę czy cokolwiek innego.
Ale nasze mózgi nigdy nie wykształciły systemu, który byłby w stanie doskonale odróżnić jeden rodzaj zagrożenia od drugiego. Ups.
Oznacza to, że czasami nasze sygnały ostrzegawcze mogą zostać aktywowane przez pomyłkę .
Spójrzmy na niepokój jako przykład. Lęk jest sygnałem niebezpieczeństwa, który rozwinął się, abyśmy mogli biegać szybciej lub mocniej walczyć, gdy mamy do czynienia z fizycznym zagrożeniem.
Niepokój jest świetny, gdy goni cię niedźwiedź, ale nie jest tak pomocny w trakcie ważnej rozmowy kwalifikacyjnej
A ponieważ mózg nie zawsze potrafi odróżnić jeden rodzaj zagrożenia od drugiego, może zareagować na zagrożenie psychiczne ("...mam nadzieję, że nie schrzanię tej rozmowy o pracę..."), jak na zagrożenie fizyczne (mam nadzieję, że ten niedźwiedź mnie nie zje).
Dlatego możemy rozwinąć niepokój nawet w sytuacjach, w których nasze życie nie jest zagrożone. Nasze mózgi błędnie interpretują naturę zagrożenia i aktywują niewłaściwy sygnał zagrożenia.
"Nieudolny mózg"
Być może zadajesz sobie pytanie, co to wszystko ma wspólnego z bólem / objawem / czy ogólnie poczuciem lęku?
Pamiętaj, że ból / objaw psychosomatyczny jest również sygnałem zagrożenia. Kiedy więc wyczuwamy psychologiczne zagrożenie, nasz mózg może błędnie odczytać sytuację i zareagować bólem / objawem psychosomatycznym. To po prostu kolejny przypadek, w którym nasz mózg aktywuje niewłaściwy sygnał niebezpieczeństwa. W ten sposób możemy wywołać ból / objaw, nawet jeśli nie ma rzeczywistej choroby / uszkodzenia.
Czy neurobiologia nie jest zabawna?
Oto historia ilustrująca te koncepcje.
Pewnego dnia podczas pracy przy komputerze poczułem ból szyi. W tym okresie byłem bardzo przemęczony i zestresowany pracą i ciągłą presją.
Ni stąd ni zowąd pojawił się u mnie okropny ból szyi.
Co spowodowało mój nagły ból? Fizycznie nic mi się nie stało z plecami. Ale byłem pod silnym stresem psychicznym. Mój mózg wyczuł niebezpieczeństwo, błędnie zinterpretował rzeczywiste zagrożenie i zmienił niewłaściwy sygnał niebezpieczeństwa: ból.
I w ten sposób możemy rozwinąć ból / objaw, nawet jeśli nie ma urazu.
Podejście do leczenia
Istnieją dwa główne cele przezwyciężenia objawów:
1. Naucz swój mózg, że ból / objaw nie jest niebezpieczny
2. Naucz swój mózg, że psychologiczne czynniki stresogenne, których nauczył się bać (złość, smutek, konfrontacja, intymność itp.) w rzeczywistości nie są niebezpieczne.
Przez następne wpisy będziemy pracować nad osiągnięciem tych celów. Nauczysz się sposobów radzenia sobie ze strachem, pokonywania barier psychologicznych i pracy nad dezaktywacją sygnałów ostrzegawczych.
Innymi słowy, postaramy się dać Twojemu mózgowi to, czego najbardziej potrzebuje: poczucie bezpieczeństwa
